دانشیار، گروه مدیریت مناطق خشک و بیابانی، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران، m-akbari@um.ac.ir, desertology@gmail.com
چکیده: (550 مشاهده)
پوشش گیاهی یکی از عوامل اساسی و کلیدی بوم‌شناختی در مناطق خشک است که به شدت تحت تأثیر فرآیند خشکسالی قرار دارد.به‌طوری‌که،در نتیجه این تاثیرات، شدت فرسایش خاک و تخریب سرزمین افزایش خواهند یافت.لذا، پژوهش حاضر با هدف بررسی روند خشکسالی و تأثیر آن بر تغییرات پوشش گیاهی شهرستان سرخس در استان خراسان رضوی انجام شد. در این پژوهش از داده‌های اقلیمی بارش و دمای ماهانه ایستگاه‌های سینوپتیک و تبخیر سنجی شهرستان سرخس در بازه زمانی 21 ساله (2000 تا 2021) برای تخمین شاخص استاندارد شده بارش- تبخیر تعرق (SPEI) استفاده شد. جهت بررسی تغییرات پوشش گیاهی نیز از تصاویر سنجنده ماهوارهETM+وOLI و شاخص نرمال‌شده تفاوت پوشش گیاهی (NDVI) استفاده شد. شاخصSPEIدر محیط نرم‌افزاریRمحاسبه شد. پیش‌بینی تغییرات پوشش گیاهی برای سال 2030 نیز با استفاده از زنجیره مارکوف و در محیط نرم‌افزاریIDRISI-TerrSetانجام شد. در نهایت، همبستگی بین دو شاخص خشکسالی و پوشش گیاهی با آزمون رگرسیون خطی مقایسه شد.نتایج این پژوهش نشان داد که بیش‌ترین میزان خشکسالی در سال‌های 2000، 2010 و 2020 در شهرستان سرخس و در سطح متوسط و شدید رخ داده است. بررسی تغییرات پوشش گیاهی برای سال 2030 نشان داد که خاک بدون پوشش نسبت به سال 2020 افزایش یافته و سطح اراضی با سایر طبقات از جمله پوشش گیاهی با تراکم متوسط و زیاد و تنک روند کاهشی داشته است. بررسی همبستگی میان دو شاخص پوشش گیاهی و خشکسالی نشان داد بیش‌ترین میزان همبستگی برابر 59/0 در سطح معناداری 01/0، مشاهده شده و در سال‌های 2000 و 2020 نیز میزان ضریب همبستگی بیش‌تری به‌ترتیب به مقدار 52/0 و 51/0 میان پوشش گیاهی و خشکسالی وجود داشته است. نتایج حاصل از بررسی ارتباط میان شاخص گیاهی NDVI با شاخص اقلیمی SPEI، حکایت از وجود ارتباط مثبت این شاخص‌ها با یکدیگر داشته است.
Namazi M, Akbari M, Memarian H, Asadolahi Z. Drought trend evaluation and its impact on vegetation cover changes of Sarakhs county. Journal of Rainwater Catchment Systems 2024; 12 (2) : 4 URL: http://jircsa.ir/article-1-538-fa.html
نمازی محدثه، اکبری مرتضی، معماریان هادی، اسدالهی زهرا. ارزیابی روند خشکسالی و تأثیر آن بر تغییرات پوشش گیاهی شهرستان سرخس. سامانه‌هاي سطوح آبگير باران. 1403; 12 (2) :59-78
تکمیل و ارسال فرم تعارض منافع نویسنده گرامی ، پس از ارسال مقاله ، جهت دریافت فرم، لطفا بر روی کلمه فرم تعارض منافع کلیک نمایید و پس از تکمیل، در فایل های پیوست مقاله قرار دهید.
