دانشیار، گروه مهندسی منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران، O.bazrafshan@hormozgan.ac.ir
چکیده: (2927 مشاهده)
آب های زیرزمینی منبع اصلی آب شیرین در مناطق خشک و نیمهخشک محسوب میشوند که سبب تابآوری در برابر کمبود بارش میشوند. با توجه به تاثیر بسزای کیفیت آب زیرزمینی سلامت آب و خاک، ارزیابی آن حائز اهمیت آن بر جوامع انسانی حائز اهمیت است. در این مطالعه، ارزیابی کیفیت منابع آب زیرزمینی آبخوان دشت شمیل آشکارا در منطقه حاجی آباد استان هرمزگان با استفاده از شاخص کیفیت آب زیرزمینی (GQI) در محیط GIS انجام شد. در این مطالعه، از نتایج آنالیز ده پارامتر شیمیایی کلسیم، سدیم، منیزیم، پتاسیم، سولفات، بیکربنات، کلراید، هدایت الکتریکی، کل جامدات محلول و سختی کل در 9 حلقه چاه در بازه زمانی 1387 تا 1402 استفاده شد. سپس به وسیله سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)، ابتدا نقشه غلظت متغیرها به روش IDW (درون یابی) ترسیم و بر اساس استاندارد WHO، نقشه نرمال و رتبه تهیه و با استخراج وزن هر متغیر از نقشه رتبه، نقشه شاخص کیفی تهیه شد. همچنین تحلیل زمانی متغیرها با آزمون تحلیل روند من-کندال و جهش آنها را با آزمون پتیت در دو دورهی تر و خشک سال مورد بررسی قرار گرفت. براساس نتایج تحلیل زمانی با من-کندال، تمامی متغیرهای فیزیکوشیمیایی آب زیرزمینی در دو دوره دارای روند کاهشی و GQI دارای روند صعودی است که زمان تغییر در اغلب آنها با روش پتیت، سال 1393 گزارش گردید. همچینین براساس نتایج تحلیل مکانی، تمام ده متغیر مورد بررسی به استثناء بیکربنات و پتاسیم، دارای تغییراتمشابهی در دشت هستند. دسته متغیرهای با تغییرات مکانی مشابه در سطح دشت در بخشهای جنوبی دشت دارای کمترین غلظت و در بخشهای شمالی دشت به تدریج بر غلظت آن افزوده میشود. طی دورهی مورد بررسی، شاخص کیفی آب زیرزمینی (GQI) بین 96 تا 97 بوده و براساس استاندارد WHO در رده مناسب قرار میگیرد.
