خانم ندا سلیمان دهکردی، دکتر حمیدرضا عسگری، دکتر محمد متینی زاده، دکتر محمدجواد روستا، دکتر چوقی بایرام کمکی، دکتر مریم ممبنی،
دوره ۱۲، شماره ۲ - ( ۶-۱۴۰۳ )
چکیده
پخش‌سیلاب یکی از مهمترین اقدامات حفاظت و اصلاح خاک است که مانع هدررفت سیلاب و باعث افزایش نفوذ آب میشود و به مبارزه با بیابان‌زدایی کمک میکند. این پژوهش با هدف بررسی تاثیر پخش‌سیلاب بر ویژگیهای فیزیکو شیمیایی و زیستی خاک در عرصههای مرتعی با پخش‌سیلاب و شاهد در گربایگان فسا در سالهای ۱۳۹۹-۱۴۰۰ انجام شد. نمونهبرداری به‌طور تصادفی از خاک اطراف ریشه گیاهان منطقه از عمق ۲۰-۰ سانتیمتری در سه تکرار در دو فصل بهار و پاییز انجام شد. مقایسه میانگینها با آزمون دانکن در سطح پنج درصد و با نرمافزار R انجام شد. نتایج نشان داد مقدار کربن و نیتروژن در گونه‌های موردبررسی در منطقه پخش‌سیلاب به‌طور معنی‌داری بیش‌تر از شاهد بود. اما مقدار تنفس برانگبخته در منطقه پخش‌سیلاب بیش‌ترین مقدار در حالی که تنفس پایه و زیست‌توده میکروبی در منطقه شاهد بالاترین مقدار را نشان داد. نتایج مقایسه شاخص تنفس میکروبی در عرصههای مختلف تا حد زیادی به‌وسیله مقدار ماده آلی خاک و شدت فعالیت بیولوژیکی قابل توجیه است کم بودن مقدار مواد آلی خاک در نتیجه چرای بیش از حد دام در عرصههای پخش‌سیلاب این منطقه میتواند دلیل کاهش تنفس خاک نسبت به عرصههای شاهد باشد. با توجه به نقش مهم مواد آلی در بهبود شاخصهای زیستی، کیفیت و سلامت خاک، بهمنظور افزایش میزان مواد آلی خاک و بهبود تنفس میکروبی احیای مراتع سیلابی با پوشش بومی و سازگار، مدیریت چرا و افزایش دورههای قرق پیشنهاد میشود.
