۴ نتیجه برای میرزایی
مهدیه توکلی قاضی جهانی، مجید رئوف، علی رسول زاده، سجاد میرزایی،
دوره ۵، شماره ۴ - ( ۱۱-۱۳۹۶ )
چکیده
بدون تردید نحوهی مدیریت حوضههای آبخیز، تمام پارامترهای معادله بیلان را دچار تغییرات مینماید. یکی از عوامل مؤثر در رواناب سطحی، تغییرات کاربری اراضی میباشد. حوضه آبخیز آتشگاه یکی از زیرحوضه‌های مهم حوضهی آبخیز یدیبولیک چای با مساحت ۵۰/۴۰ کیلومترمربع در دامنه شرقی کوه سبلان واقع شده است. این تحقیق با هدف ارزیابی تغییرات کاربری اراضی، هیدروگراف سیل و دبی پیک حوضه آتشگاه در دو مقطع زمانی ۱۳۴۷ و ۱۳۹۰ صورت گرفت. نقشه کاربری اراضی، با استفاده از عکسهای هوایی مربوطه برای سال ۱۳۴۷ و با استفاده از نقشه کاربری اراضی سال ۱۳۹۰ استان اردبیل و نرم افزار Google Earth برای سال ۱۳۹۰ تهیه شد. جهت برآورد متوسط حداکثر بارش روزانه از ۹ ایستگاه بارانسنجی استفاده شد. دادههای مربوط به حداکثر بارش روزانه بعد از تکمیل و بررسی نرمال و همگن بودن وارد نرم افزار Easy Fit شد. ۸ تابع توزیع احتمالاتی از طریق سه محک آماری مورد ارزیابی قرار گرفت. حداکثر بارش روزانه در تمامی ایستگاه‌ها برای هر یک از دورههای بازگشت ۲، ۵، ۱۰، ۲۵، ۵۰ و ۱۰۰ سال با استفاده از تابع لوگ نرمال برآورد شد. جهت شبیهسازی، الگوی بارش WMO و مدل بارش-رواناب SCS انتخاب گردید. نتایج نشان داد که مساحت مراتع متراکم کاهش پیدا کرده و اراضی مسکونی و کشاورزی نیز افزایش یافته است که سبب افزایش مقدار شماره منحنی در طی ۴۳ سال (۱۳۴۷ تا ۱۳۹۰) شده است. نتایج شبیهسازی هیدروگراف سیلاب برای دو مقطع زمانی نشان داد که با افزایش دوره بازگشت، اختلاف حداکثر دبی افزایش داشته به طوری که در دوره بازگشت ۲ سال بین دبی سال ۱۳۴۷ و ۱۳۹۰ اختلاف زیادی وجود ندارد ولی با افزایش دوره بازگشت اختلاف قابل ملاحظهای بین حداکثر دبی سیلاب دو مقطع زمانی دیده می‌شود. نتایج حاکی از آن است که طی دوره ۴۳ سال مورد نظر، هیدروگراف سیلاب تغییر یافته و حداکثر دبی سیل نیز افزایش یافته است.
محمدرضا میرزایی، عابد دانش، محمود عرب خدری،
دوره ۶، شماره ۴ - ( پاییز و زمستان ۹۷ ۱۳۹۷ )
چکیده
در چند دهه اخیر پژوهشهای وسیعی در اقصی نقاط جهان توسط محققان به منظور جمعآوری و ذخیرهسازی آب باران و رواناب صورت گرفته است. با توجه به پیشرفت علم و تکنولوژی در دهههای اخیر و پژوهشهای مزبور علاوه بر به کارگیری روشهای مختلف در استحصال آب، افزایش رطوبت خاک و کاهش خطرات ناشی از جاری شدن آن، به افزایش میزان نگهداشت رطوبت و کشت گونههای درختی و مرتعی میپردازد. با توجه به مشکلات زیست محیطی فراوان در بخش آب که طبق نظر محققان بخشی از آن ناشی از به کارگیری تکنولوژیهای جدید میباشد، قسمتی از پژوهشها به مطالعه اهمیت دانش بومی روشهای استحصال آب، و حتی تلفیق آن با دانش جدید به عنوان راه کار توسعه پایدار در این بخش معطوف شده است. قدم اول در این راستا شناخت این روشها که معمولا به صورت محلی و سازگار با اکوسیستم منطقه بوده است. از قدیم الایام روشهای مختلفی جهت جمعآوری رواناب و آب باران در اقصی نقاط ایران و متناسب با اقلیمهای مختلف در ایران بهکار گرفته شده‌اند. در این مقاله یکی از روشهای بومی جمعآوری آب باران مورد استفاده در گذشته نه چندان دور، در مناطق کوهستانی استان کهگیلویه و بویراحمد بهنام محلی پرچ برای اولین بار معرفی می‌شود.
فرهاد میرزایی، مریم عزیز آبادی،
دوره ۱۰، شماره ۲ - ( ۶-۱۴۰۱ )
چکیده
در این مطالعه مدلی تدوین شد تا برنامه آبیاری بهینه را به‌گونه‌ای برای دشت قزوین تعیین کند که بهرهوری اقتصادی با حجم آب در دسترس و سطح زیر کشت معین، حداکثر شود. برای تعیین عملکرد محصولات در برنامههای مختلف آبیاری، از مدل رشد گیاهی AquaCrop استفاده شد. مدل رشد گیاهی به محیط برنامه‌نویسی متلب متصل شد. برای تعیین برنامه آبیاری بهینه از الگوریتم بهینهسازی مورچگان استفاده شد. محصولات، حجم آب‌های مختلف، عمق آب آبیاری و دور آبیاری به‌عنوان گزینههای تصمیم لحاظ شدند. نهایتاً پس از تعیین بهترین پارامترهای ACO، بهترین برنامه آبیاری با در نظر گرفتن پنج سناریوی مختلف از نظر عمق و دور آبیاری و اولویت کشت محصولات تعیین شد. برای اینکه برنامه آبیاری قابل‌تعمیم در شرایط کم‌آبی نیز باشد، کم‌آبیاری از ۵ درصد تا ۳۵ درصد در مراحل مختلف رشد در نظر گرفته شد. اگر برای کلیه محصولات دور و عمق آب یکسانی (سناریوی دور آبیاری ثابت و عمق آبیاری ثابت) با هدف حداکثر بهرهوری اقتصاد مد نظر باشد، بهترین برنامه آبیاری دور ۹ روز با عمق ۸۶ میلیمتر است و اگر هدف حداکثر بهرهوری آب باشد بهترین برنامه آبیاری دور ۸ روز با عمق ۷۸ میلیمتر است. در مجموع بین همه سناریوها بهترین برنامه آبیاری با هدف حداکثر بهرهوری اقتصادی، مربوط به سناریوی دوم با دور آبیاری متغیر ۷ و ۸ روزه بود و عمق آب بهینه برای محصولات پاییزه ۴۰ و ۵۲ میلیمتر و برای محصولات بهاره ۸۴ میلیمتر به‌دست آمد. هم‌چنین، اولویت کشت به‌ترتیب گوجه‌فرنگی، سیب‌زمینی، ذرت علوفه، لوبیا، گندم، جو، کلزا، ذرت دانهای و چغندرقند تعیین شد. در صورت کاهش حجم آب در دسترس، بهترین برنامه کم‌آبیاری برای محصولات به‌گونه‌ای که حداکثر بهرهوری اقتصادی ایجاد شود، تعیین شد.
الهام عزیزی، رئوف مصطفی‌زاده، زینب حزباوی، اباذر اسمعلی‌عوری، شهناز میرزایی،
دوره ۱۰، شماره ۲ - ( ۶-۱۴۰۱ )
چکیده
در سال‌های اخیر جهان با پدیده‌های زیادی روبه‌رو بوده است. از بین پدیده‌های طبیعی، سیل به‌دلیل تأثیرات نامطلوب آن توجه زیادی را به خود جلب کرده است. بیش از نیمی از تخریب و خسارات ناشی از سیل جهانی در قاره آسیا رخ می‌دهند که باعث تلفات جانی، آسیب به زیرساخت‌ها و ایجاد رعب و وحشت در جوامع نیز می‌شوند. افزایش تاب‌آوری برای سیستم‌های شهری جهت مقابله و به‌حداقل رساندن خطرات پدیده سیل حیاتی است. این موضوع مسلماً در ایران اهمیت بیش‌تری دارد، چراکه افزایش فراوانی سیل یک نگرانی قابل‌توجه برای بسیاری از مناطق این کشور است. علی‌رغم وجود پژوهشهای زیاد در ایران، هنوز مسئله آسیب‌پذیری حوزه‌های آبخیز به‌طور جامع و چندبعدی توسط جامعه علمی پوشش داده نشده است. بنابراین، پژوهش حاضر باهدف سنجش آسیب‌پذیری سیل در ۲۶ حوزه آبخیز استان اردبیل بر اساس ۱۹ معیار و ۳ عامل مختلف برنامه‌ریزی‌شده است. برای محاسبه معیارها از دادههای هواشناسی و هیدرولوژی، لایه‌های اطلاعاتی و نقشه‌های قابل‌دسترس، سالنامه‌های آماری و مطالعات پیشین بهره گرفته شد. هم‌چنین، از روش آنتروپی شانون برای وزن‌دهی معیارها و از روش ویکور برای رتبه‌بندی حوزه‌های آبخیز از نظر سه عامل در معرض قرارگیری، حساسیت و تاب‌آوری و نیز آسیب‌پذیری سیل استفاده شد. یافته‌های پژوهش نشان داد که از نظر عامل در معرض قرارگیری، حوزه‌های آبخیز مشیران، فیروزآباد و گیلانده، از نظر عامل حساسیت، حوزه‌های آبخیز هیر، باروق و لای بالاترین رتبه را به‌خود اختصاص دادند. علاوه بر این، حوزه‌های آبخیز پل سلطانی، حاج‌احمدکندی و باروق دارای تاب‌آوری بسیار زیاد در برابر سیل به‌ترتیب با رتبه ۱ تا ۳ هستند. نتایج رتبه‌بندی آسیب‌پذیری سیل نیز نشان داد که حوزه‌های آبخیز دوست بیگلو، مشیران و سامیان با رتبه‌های ۱، ۲ و ۳ بیش‌ترین آسیب‌پذیری را دارند.
