۴ نتیجه برای تولید
علی اکبر عباسی، جهانگیر پرهمت، الهام خوشبزم،
دوره ۲، شماره ۳ - ( ۹-۱۳۹۳ )
چکیده
تعیین آستانه شروع رواناب از آنجا که به برآوردهای دقیق‌تر سیل طراحی و تخمین پتانسیل تولید رواناب کمک می‌کند و در استفاده بهینه و مدیریت نزولات نقش دارد، حایز اهمیت است. در این تحقیق وقایع بارش و رواناب طی سالهای آبی ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۰ در حوضه آبخیز سنگانه کلات مورد اندازهگیری قرار گرفت. بارش توسط یک دستگاه باران نگار و رواناب با استفاده از تعداد پنج دستگاه لیمنوگراف که چهار مورد از آنها در خروجی زیر حوضه‌ها و یک مورد در خروجی حوضه اصلی نصب شده است، ثبت گردید. از مجموع ۱۲۸ واقعه ثبت شده ۸ واقعه منجر به جاری شدن رواناب گردید. با توجه به تعریف آستانه شروع رواناب (مقداری از بارش که خاک سطحی را به مرحله‌ای از رطوبت می‌رساند که بعد از آن رواناب جاری می‌شود( مشخص گردید که کمترین مقدار آستانه شروع رواناب در زیر حوضه‌ها حدود ۱ میلی‌متر و در حوضه اصلی ۲/۲ میلی‌متر می‌باشد. از این رو بررسی تک واقعه‌های بارندگی از اهمیت زیادی برخوردار است و در نظر گرفتن بارندگی تجمعی ماهانه و سالانه و ضریبی از آن به عنوان رواناب می‌تواند خطای زیادی را به همراه داشته باشد. بررسی حجم رواناب جاری شده در مدت اجرای طرح نشان می‌دهد که با توجه به عوامل فیزیوگرافی، خاک و پوشش گیاهی زیر حوضه‌ها، پتانسیل تولید رواناب در آنها متفاوت می‌باشد. بر اساس بررسی‌های انجام شده، با توجه به مساحت زیر حوضه‌ها، پتانسیل تولید رواناب در زیر حوضه‌های A۱ تا A۴ و S به ترتیب برابر ۱۱۶، ۱۱، ۲۶، ۲۸ و ۲۵ متر مکعب در هکتار، در سال می‌باشد.
مجید حیدری زاده، سعید علمی،
دوره ۳، شماره ۳ - ( ۹-۱۳۹۴ )
چکیده
همواره یکی از بحث‌های کارشناسی، پایین بودن راندمان آبیاری و بهره‌وری آب در کشاورزی برای جریانات سطحی بوده است. برای بررسی این موضوع، حوزه دشت سفیدرود که صرفا از آب جریانات سطحی بهره‌برداری می کند به عنوان الگوی تحقیق انتخاب گردید. سپس بر اساس محصول عمده آن منطقه اقدام به برداشت صحرائی مقدار راندمان انتقال، راندمان کاربرد آب و میزان بهره‌وری از آب شد. نتایج نشان داد که راندمان انتقال در شبکه های آبیاری با پوشش بتنی، بین ۷۵ تا ۹۲ درصد است. اما چنانچه کانال خاکی و طولانی باشد، مقدار راندمان آبیاری کاهش و به ۷/۳۷ درصد می رسد. راندمان کاربرد آب در مزرعه برای آبیاری تحت فشار قطره‌ای و بارانی، بالاتر از ۹۰ درصد می‌باشد ولی چنانچه مدیریت خوبی بر این سیستم حاکم نباشد، راندمان کمتر و به ۶۳ درصد خواهد رسید. راندمان کاربرد در آبیاری ثقلی بسیار متغیر است، بطوریکه در مزارع برنج که آب بصورت غرقابی است راندمان از ۵۷ درصد تا ۷۶ درصد می باشد. اگر مدیریت و ابعاد و اندازه کرت مناسب نباشد، راندمان کاربرد آبیاری ثقلی بشدت کاهش می‌یابد و تا رقم ۲۹ درصد نیز می رسد. راندمان آبیاری از حاصل ضرب راندمان انتقال در راندمان کاربرد بدست می آید. حداقل راندمان آبیاری کرتی اندازه گیری شده ۲/۱۴ درصد و حداکثر آن در سیستم آبیاری تحت فشار به میزان ۱/۹۵ درصد بوده است. اگر رقم متوسط را ملاک محاسبه قرار دهیم، راندمان کاربرد آبیاری حدود ۷/۵۷ بدست می‌آید. بالا بودن ارقام راندمان آبیاری نشان می دهد که در سال های اخیر، کشاورزان به اهمیت آب پی برده و به همین خاطر بر مدیریت آب در مزرعه و باغات اهمیت و راندمان آبیاری را افزایش داده‌اند.
مسلم رستم‌پور، دکتر محمد ساغری، مهندس حبیب چابک استند،
دوره ۱۱، شماره ۳ - ( ۷-۱۴۰۲ )
چکیده
این تحقیق با هدف بررسی تاثیر احداث سامانه هلالی آبگیر بر خصوصیات پوشش گیاهی و سطوح رطوبتی خاک در مراتع دشتی منطقه آهنگران شهرستان زیرکوه، استان خراسان جنوبی انجام شد. عملیات ذخیره نزولات آسمانی با سازه هلالی آبگیر به همراه نهالکاری در سالهای ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰ در چهار منطقه مجاور یکدیگر انجام شده است. در این طرح، بذرپاشی در داخل هلالی و روی پشتههای هلالی انجام شده است. در چهار منطقه مورد مطالعه، سطح تاج پوشش، ارتفاع و تولید گیاه تاغ (Haloxylon persicum Bunge) اندازهگیری شد. به‌منظور بررسی اثر سازه بر خصوصیات خاک، در اردیبهشت سال ۱۴۰۱ اقدام به نمونهبرداری از خاک داخل هلالی و بیرون هلالی در عمق ۳۰-۰ سانتی‌متر شد. سطوح مختلف رطوبت، بافت خاک، وزن مخصوص ظاهری و میزان مواد آلی خاک در آزمایشگاه تعیین شد. به‌منظور بررسی اثر سال بر خصوصیات پوشش گیاهی، از آزمون کروسکال-والیس استفاده شد. هم‌چنین جهت مقایسه خصوصیات پوشش گیاهی در داخل هلالی و روی پشته هلالی و هم‌چنین خصوصیات خاک در داخل هلالی و بیرون هلالی از آزمون تی استیودنت استفاده شد. نتایج نشان داد که محل بذرپاشی در سامانههای هلالی آبگیر بر روی خصوصیات پوشش گیاهی معنیدار است (۰۱/۰p≤)، به‌طوریکه سطح تاج پوشش و ارتفاع پایههای گیاه تاغ حاصل از بذرپاشی بر روی پشتهها بیش‌تر از داخل هلالی آبگیر است، نتایج نشان داد که اثر هلالی آبگیر به‌جز رطوبت اشباع بر روی سایر خصوصیات رطوبتی خاک، اجزای بافت خاک، وزن مخصوص ظاهری و مواد آلی خاک معنیدار نشده است (۰۵/۰p≥). خاک هر دو منطقه از نوع شنی لومی بوده و پس از گذشت ۴ سال از احداث هلالی آبگیر، بافت خاک داخل هلالی آبگیر تغییر نکرده است. دو سال ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ که از جمله سالهای پرباران منطقه محسوب میشوند، اجرای طرح هلالی آبگیر در منطقه باعث افزایش پوشش گیاهی نسبت به منطقه شاهد، شده است اما در سالهای ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ که از جمله سالهای خشک منطقه به شمار میروند، سامانه هلالی آبگیر نقشی در افزایش کمی پوشش گیاهی مرتعی نشان نداد.
مهران سهیلی، دکتر رئوف مصطفی‌زاده، دکتر اباذر اسمعلی‌عوری، مهندس لیلا بابایی، زینب حزباوی،
دوره ۱۲، شماره ۱ - ( ۲-۱۴۰۳ )
چکیده
هدف از تحقیق حاضر، تجزیه و تحلیل تغییرات مکانی ردپای آب محصولات در چهار بخش مختلف آب آبی، سبز، خاکستری و سفید در زیرحوضه‌های خیاوچای واقع در استان اردبیل بوده است. بدین‌منظور از داده‌های هواشناسی (بارش و دمای ماهانه) به‌عنوان داده‌های ورودی برنامه CROPWAT استفاده شد. از تصاویر Google Earth برای تهیه نقشه کاربری اراضی و برآورد مساحت کاربری‌ها استفاده شد. نتایج نشان داد که پنج محصول سیب، آلبالو، گیلاس، گردو و انگور کشت‌های غالب کاربری باغ هستند. بر همین اساس، در چهار بخش کاربری باغ، زراعت دیم، زراعت آبی و کاربری مرتع رد پای آب محصولات تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که مجموع آب مصرف شده توسط محصول سیب در همه زیرحوضه‌ها بیش‌تر از سایر محصولات بوده و میزان آب مجازی گردو نیز در اکثر زیرحوضه‌ها بالاست. مجموع مصرف چهار آب آبی، سبز، سفید و خاکستری در محصولات آلبالو، گیلاس و انگور به‌طور یکسان بوده و کمتر از دو محصول دیگر ارزیابی شد. هم‌چنین، میانگین مجموع آب آبی برای کاربری زراعت دیم برابر ۸۵/۲۷۸۸ مترمکعب بر تن برآورد شد که در این میان محصولات عدس و نخود بیش‌ترین آب آبی را در بین محصولات زراعت دیم داشته‌اند. از نظر تحلیل مکانی، زیرحوضه‌های ۷ و ۱۴ واقع در بخش غربی حوضه خیاوچای بیش‌ترین مقادیر آب‌های مورد بررسی را به خود اختصاص دادند. در زیرحوضه ۷ بخش اعظمی از مساحت آن را کاربری مرتع و تنها بخشی جزئی از آن مربوط به زراعت دیم بوده و ۱۰۰ درصد مساحت زیرحوضه ۱۴ کاربری مرتع بوده است. بنابراین، الگوی کشت مناسب می‌تواند بر اساس مقادیر آب مجازی و تغییرات مکانی آن تعیین شود.
