گوهر علیزاده مقدم، علی گلکاریان، یعقوب نیازی،
دوره ۱۲، شماره ۲ - ( ۶-۱۴۰۳ )
چکیده
با توجه به افزایش روز افزون جمعیت در سراسر جهان، مقدار مصرف آب نیز افزایش پیدا کرده است. منابع آبی متعددی جهت استحصال وجود دارد که در بین آن‌ها، آب‌های زیرزمینی از اهمیت بالایی برخوردارند. شناخت تآثیر تغییرات اقلیمی بر جنبه‌های مختلف این منبع آبی، میتواند منجر به ایجاد روشهایی جهت کاهش و یا سازگاری با این تآثیرات شود. از این رو مطالعه حاضر با هدف بررسی تآثیر تغییر اقلیم بر میزان آسیب‌پذیری سفرههای آب زیرزمینی دشت تایباد از طریق روش ماتریس استنتاجی نیستور و استفاده از مدل گزارش پنجم GFDL-ESM۲M تحت دو سناریوی انتشار RCP۴,۵ وRCP۸,۵ در بازهزمانی ۱۹۹۱ تا ۲۱۰۰ انجام شد. برای این منظور از دو شاخص خشکی دومارتن و آب قابل دسترس استفاده شد. نتایج شاخص آب قابل دسترس نشان داد که کم‌ترین مقادیر آب قابل دسترس در بخش شرقی منطقه قرار دارد که در سالهای آتی روند کاهش آب قابل دسترس به سمت غرب منطقه گسترش مییابد. نتایج شاخص خشکی دومارتن نیز نشان داد، بیش‌تر مناطق خشک تحت هر دو سناریو در قسمت شرقی حوضه قرار دارند. نتایج ماتریس استنتاجی نیستور بیان‌گر این موضوع است که مناطق با اثر خیلی زیاد در تغذیه سفرههای آب زیرزمینی در قسمتهای شمال و جنوب غربی قرار دارند و در بخش شرقی حوضه مناطق با اثر خیلی‌کم قابل مشاهده است. بخشهای با اثر زیاد و متوسط روند کاهشی از خود نشان دادند و در بخش‌هایی با تآثیر کم روند افزایشی مشاهده شد. مناطق با اثر خیلی کم بدون روند خاصی است. این مناطق دارای حداقل پتانسیل تغذیه سفرههای آب زیرزمینی از گذشته تا حال بوده و تغییر اقلیم در آینده نیز تغییری در آن ایجاد نمیکند. به‌طور کلی تغییر در پارامترهای اقلیمی تا سال ۲۱۰۰ موجب کاهش پتانسیل تغذیه سفرههای زیرزمینی در حدود ۵۵ تا ۶۰ درصد از منطقه مورد مطالعه حداقل به میزان یک طبقه خواهد شد.
