پژوهشکده تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری و دانشجوی دکتری مدیریت منابع خاک، گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد،
چکیده: (1467 مشاهده)
مناطق خشک و نیمه‌خشک با بارندگی بسیار متغیر و دورههای خشکسالی یا سیل غیرقابل‌پیش‌بینی زندگی ساکنین را به‌شدت تحت تأثیر کمبود آب قرار دادهاست و اغلب ازنظر معیشتی مناطقی ناامن هستند. سامانههای سطوح آبگیر باران از راه‌حل‌های موجود برای غلبه بر کمبود آب و مدیریت رواناب در این مناطق است. رواناب سطحی منبع آب بالقوهای است که با مدیریت درست آن به کمک روشهای استحصال آب باران، میتوان از آن برای تأمین تقاضا در بخشهای مختلف ازجمله کشاورزی و شرب مفید باشد. این پژوهش باهدف معرفی مکانهای مناسب ایجاد سامانه سطوح آبگیر باران در حوزه آبخیز لتیان انجام شد. نقشههای موردنیاز حوضه برای این پژوهش شامل نقشههای ضریب پوشش سطح زمین، نفوذپذیری سازندها و خاک، میانگین بارش بلندمدت، شیب، کاربری اراضی و شبکه زهکشی تهیه شدند. نقشههای مذکور هرکدام به پنج طبقه تقسیم شدند و با روی هم‌گذاری لایهها در محیط ARC/GIS 10.7.2، در نهایت مکانهای مناسب حوضه برای تولید رواناب جهت ایجاد سطوح آبگیر باران بهدست آمد. نتایج نشان داد که درصد شیب، نوع کاربری، NDVIو اقلیم در این حوضه، عواملی مؤثر برای تولید رواناب بودهاند. همچنین نقشه طبقات پتانسیل تولید رواناب نشان داد درصد فراوانی مربوط به طبقات پتانسیل تولید رواناب خیلی زیاد، زیاد، متوسط و کم بهترتیب 2/3، 22، 6/33 و 5/23 درصد بوده است. برای احداث این سامانهها اولویت با مناطقی است که ازنظر تولید رواناب، پتانسیل و فراوانی طبقه بالاتری دارند که مناطق با پتانسیل تولید رواناب متوسط این ویژگی را دارند. معرفی محلهای مناسب برای ایجاد سطوح آبگیر باران، احتمال موفقیت طرحهای استحصال آب باران را میتواند به حداکثر برساند.
