[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
صفحه اصلی::
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
برای داوران::
ثبت‌نام و اشتراک::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
بایگانی مقالات زیر چاپ::
فعالیت‌های انجمن::
اصول اخلاقی::
بانک‌ها و نمایه نامه‌ها::
::
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
دریافت اطلاعات پایگاه
نشانی پست الکترونیک خود را برای دریافت اطلاعات و اخبار پایگاه، در کادر زیر وارد کنید.
..
آخرین مطالب بخش
:: ارزیابی ضریب تاثیر سال ۱۴۰۰
:: شماره ۳۵ نشریه
..
آخرین مطالب سایر بخش‌ها
..
فرم تعارض منافع و تعهد نویسندگان
نویسنده گرامی، تکمیل و ارسال فرم تعهد نویسندگان و فرم تعارض منافع در زمان ارسال مقاله الزامی است.
جهت دریافت فرم، روی کلمه فرم مورد نظر کلیک فرمایید و پس از تکمیل، در قسمت فایل‌های پیوست قرار دهید.
..
:: دوره 6، شماره 4 - ( پاییز و زمستان 97 1397 ) ::
دوره 6 جلد 4 صفحات 24-13 برگشت به فهرست نسخه ها
دانش بومی دربند و کش‌بند، واحد اقتصادی خانوار در بشاگرد هرمزگان
سعید چوپانی* ، ابوالقاسم حسین پور
تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
چکیده:   (3566 مشاهده)
امروزه توجه به دانش بومی در زمینه آب و خاک، به دلیل کارکردهای ویژه و اطمینان از سازگاری بالا و حفظ توازن بوم شناختی و همچنین همراهی و همکاری مردمی از اهمیت بسزایی برخوردار است. مردم استان هرمزگان نیز با توجه به محدودیت­های اقلیمی و خشکی محیطی این خطه، از دیرباز اقدامات مختلفی را در زمینه بهره­برداری از منابع آب و خاک و استحصال آب باران، انجام داده­اند. از نمونه های بارز آن می­توان به سازه­های دربند و کش­بند در نواحی شرقی این استان اشاره کرد که امروزه به عنوان واحد اقتصادی خانوار در منطقه بشاگرد هرمزگان از آنها نام برده می­شود. دربند[1] و کش­بند[2] از دسته سازه­های سنتی و بومی آبخیزداری هستند که توسط بومیان هرمزگانی در آبراهه­های مناطق کوهستانی جهت ایجاد بستر کشت و زرع احداث می­گردند. این گونه بندهای کوتاه واحدهای معیشت مردم محلی به شمار می­روند و در نظام حقوق عرفی محلی آبراهه­ها و دره­های سبز شده با احداث دربندها و کش­بندها دارای مالک مشخص و صاحب حق و حقابه می­باشد. دربندها به صورت چکدام­های عرضی کوتاه و عمود بر جریان آب با بلندای تقریبی 1 تا 5/1 متر احداث می­شوند و پس از رسوبگذاری و کاشت گیاه افزایش بلندای این سازه­ها امکان پذیر می­باشد. نتیجه ساخت کش­بندها ایجاد اراضی جدید و بستر کشت مناسب در حاشیه رودخانه­ها، همراه با حفظ نم، در خاک پشت آن می­باشد. دربندها و کش­بندها عمدتا از جنس خشکه چین بوده و با مصالح سنگ ساخته می­شوند، هر چند دربندهای بلند به بلندی 5/2 تا 3 متر با سنگ و سیمان احداث می­گردند. نخل، سیر و مرکبات از اقلام شاخص محصولات کشاورزی است که در دربندها و کش­بندها کشت می­شوند. شهرستان بشاگرد در حوضه آبخیز سد­های مخزنی جگین و گابریک و همچنین بخش­هایی از شهرستان میناب، دارای بیشترین گسترش دربند و کش­بند می­باشد. تعدیل سرعت سیلاب، کاهش فرسایش خاک، مهار رسوب، تولید زمین زراعی، تغذیه چشمه­ های پایین دست از اندوخته آب در رسوبات پشت بند و تامین رطوبت مورد نیاز کشت از اهداف و اثرات احداث سازه ­های بومی دربند و کش­بند در هرمزگان به شمار می­روند. بر اساس اطلاعات موجود بیش از 4000 سازه دربند و کش­بند در منطقه بشاگرد ساخته شده است. نتایج حاصل از این بررسی، بیانگر این واقعیت است که دانش بومی آبخیزداری در شهرستان بشاگرد دارای سابقه بسیار طولانی بوده و لذا بهره­برداری از ظرفیت اقتصادی آبراهه­ها (با احداث سازه­های دربند و کش­بند) با مشارکت مردم، می­تواند به عنوان یک الگوی بومی در حفاظت خاک و آب و اشتغال­زایی ساکنین حوضه­ های آبخیز، بسیار حائز اهمیت باشد.
واژه‌های کلیدی: دانش بومی آبخیزداری، دربند و کش­بند، استان هرمزگان، بشاگرد
متن کامل [PDF 817 kb]   (31 دریافت)    
نوع مطالعه: كاربردي | موضوع مقاله: تخصصي
ارسال پیام به نویسنده مسئول

ارسال نظر درباره این مقاله
نام کاربری یا پست الکترونیک شما:

CAPTCHA


XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

choopani S, hoseinpoor A. Indigenous Knowledge of Darband and Kashband, household economic unit in Bashagard area, Hormozgan province, Iran. Journal of Rainwater Catchment Systems 2019; 6 (4) :13-24
URL: http://jircsa.ir/article-1-299-fa.html

چوپانی سعید، حسین پور ابوالقاسم. دانش بومی دربند و کش‌بند، واحد اقتصادی خانوار در بشاگرد هرمزگان. سامانه‌هاي سطوح آبگير باران. 1397; 6 (4) :13-24

URL: http://jircsa.ir/article-1-299-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 6، شماره 4 - ( پاییز و زمستان 97 1397 ) برگشت به فهرست نسخه ها
مجله علمی سامانه های سطوح آبگیر باران Iranian Journal of Rainwater Catchment Systems
تکمیل و ارسال فرم تعارض منافع
نویسنده گرامی ، پس از ارسال مقاله ، جهت دریافت فرم، لطفا بر روی کلمه فرم تعارض منافع کلیک نمایید و پس از تکمیل، در فایل های پیوست مقاله قرار دهید.
Persian site map - English site map - Created in 0.07 seconds with 40 queries by YEKTAWEB 4645