حوضه های آبخیز مرزی مناطقی از زمین هستند که آب را به یک مجموعه آبی مشترک مانند رودخانه، دریاچه یا دریا تخلیه می کنند. این حوضه ها برای ایران مهم هستند زیرا منابع آبی برای کشاورزی، صنعت و مصرف انسانی و همچنین مزایای اکولوژیکی برای تنوع زیستی و تنظیم آب و هوا را فراهم می کنند. . در این بین یکی از حوزه های مهم و مرزی ایران در شرق بلوچستان هم مرز با کشور پاکستان قرار دارد. این حوزه آبخیز که با نام هامون ماشکیل شناخته می شود، شرقی ترین حوزه آبخیز کشور است که سالانه 297 میلیون متر مکعب از رواناب حوزه از کشور خارج و وارد کشور پاکستان می شود. بنابراین از آنجایی که حوزه های آبخیز مرزی در ایران بویژه در مناطق خشک نیازمند مدیریت یکپارچه و مشارکتی آب و همچنین مصرف پایدار و کارآمد آب در داخل کشور است. در این مطالعه به بررسی ضرورت و اهمیت سامانه های سطوح آبگیر نقش آن در جلوگیری از هدر رفت آب در آبخیز مرزی اسفندک سراوان پرداخته شده است. در این تحقیق با توجه به ضرورت بررسی رواناب حوطه های آبخیز مرزی و با توجه به اهمیت حوزه آبخیز اسفندک در شهرستان سراوان، ابتدا به بررسی وضعیت و روند دبی ایستگاه هیدرومتری اسفندک که در ابتدای رودخانه ماشکید وحود دارد پرداخته می شود. برای این منظور از آزمون ناپارامتریک من کندال استفاده شد. و در ادامه به توجه به نبود ایستگاه هیدرومتری در سطح حوزه آبخیز با استفاده از داده های تصاویر ماهواریی Treaclimate به بررسی وضعیت رواناب و حجم رواناب خروجی از ایران به کشور پاکستان پرداخته شد. نتایج جدول نشان می دهد که در مقیاس فصلی و سالانه روند دبی در ایستگاه مورد مطالعه روند نزولی (کاهشی) است. بطوری که در مقیاس های سالانه، فصول بهار و تابستان این روند معنی دار در سطح 95 درصد است. . تجزیه و تحلیل مجموعه داده های 22 ساله از سال 2000 تا 2020 نشان می دهد که به طور متوسط بیش از 13 میلیون متر مکعب آبی که این حوضه جمع آوری می کند از طریق رودخانه مرزی از ایران به پاکستان می ریزد. بدون سازه های استحصال آب، آبخیزداری و ذخیره آبخوان، این آب در اثر رواناب هدر می رود. بنابراین، با اجرای سیستم های برداشت آب باران به طور موثر و کارآمد، منطقه می تواند به اهداف توسعه پایدار خود دست یابد و امنیت آبی خود را افزایش دهد.
تکمیل و ارسال فرم تعارض منافع نویسنده گرامی ، پس از ارسال مقاله ، جهت دریافت فرم، لطفا بر روی کلمه فرم تعارض منافع کلیک نمایید و پس از تکمیل، در فایل های پیوست مقاله قرار دهید.
