استادیار، پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، تهران، ایران،maham812002@yahoo.com
چکیده: (177 مشاهده)
حرکت، نشانه زیست و نیازمند انرژی است. توجه به واقعیتِ به همپیوستگی حوزههای زیستی (از سطوح پایه مانند سلول تا سطوح بالاتر و کلانِ بومشناسی طبیعی و اجتماعی) همانند راهنمای شناساییِ تنوع حرکت و انرژی در سرزمین عمل مینماید. تاریخ طولانی حرکت و زیستن در فلات ایران بیانگر پیشینه آمایش سرزمین با محوریت تنوع آبی و آب به مثابه انرژی است که نشاندهنده سوابق تولید، ذخیره، تقسیم و بهرهبرداریهای جوامع از تنوع انرژی در سرزمین را است. تغییرات حوزههای زیستی، تغییرات الگوهای شناسایی و بهرهگیری از انرژیها را آشکار میسازد. تغییرات جمعیت و بافت اجتماعی به مثابه تغییرات زیستبومشناختی در ایرانزمین بیانگر تغییرات بنیادین در مسالهشناسیِ انرژی و الگوهای حرکت و زیست است. رخداد توسعه در مقیاس زیستکره، تغییرات اساسی در پیوند انرژی و بومشناسی ایجاد کرده است. بنابراین، پرسش مقاله این است: تغییرات توسعهای در فلات ایران چه تاثیری بر انرژیشناسی برای حرکت و سامانههای زیستی سرزمین داشته است؟ برای پاسخگویی، تحلیل کیفی رویکرد حل مساله آب و انرژی در دهههای 1340 الی 1360 و مقایسه آن با اولویتهای نقشه جامع علمی کشور (مصوب و ابلاغ شده در سال 1389 برای تمامی نهادهای مرتبط) انجام شد. فراموشی آب به مثابه انرژی و تکیه بر فناوری بدون پیوند قوی با زیستبوم و فرهنگ، روند مسلط است. تغییر این وضعیت نیازمند جایگزینی تحلیل بیوفیزیکی-اجتماعی بجای تحلیل فیزیکی یا بیوفیزیکی انرژی در مرزهای سیارهای و زیستی است.
Maham M. Ecological rethinking of development, water, and energy at planetary boundaries (Case study: In search of unknown water and energy resources in Iran). Journal of Rainwater Catchment Systems 2025; 13 (3) : 1 URL: http://jircsa.ir/article-1-587-fa.html
مهام محمود. بازاندیشیِ زیستبومشناختیِ توسعه، آب و انرژی در مرزهای سیارهای (مطالعه موردی: در جستجوی منابع ناشناخته آب و انرژی در ایران). سامانههاي سطوح آبگير باران. 1404; 13 (3) :1-20
تکمیل و ارسال فرم تعارض منافع نویسنده گرامی ، پس از ارسال مقاله ، جهت دریافت فرم، لطفا بر روی کلمه فرم تعارض منافع کلیک نمایید و پس از تکمیل، در فایل های پیوست مقاله قرار دهید.
