چکیده

کشور ما دارای شرایط اقلیمی خشک و نیمه‌خشک است لذا کم‌آبی و کمبود رطوبت خاک یکی از عوامل اصلی محدودیت رویش گیاهان مثمر دیم در دوره خشکی است. یکی از راه­کارهای اساسی جهت مقابله با این چالش‌ها و امکان‌سنجی رویش گیاهان در دوره خشکی و حفظ منابع آب ‌و خاک استفاده صحیح و مدیریت منابع آب ‌و خاک موجود در  حوضه‌های آبخیز است. سامانه‌های سطوح آبگیر باران راه­کار مناسبی برای نیل به اهداف فوق است. لذا هدف از اجرای این پژوهش مقایسه کارایی سه نوع سامانه جمع‌آوری نزولات در تأمین نیاز آبی بادام به ‌منظور توسعه باغات بادام دیم در اراضی شیب‌دار منطقه خسبیجان اراک است. در این تحقیق سه نوع سامانه عایق، مرتع طبیعی و مرتع تمیز شده انتخاب شدند. هر تیمار دارای چهار تکرار است. مساحت هر سامانه 15 متر مربع است. در انتهای هر کرت تجهیزات جمع‌آوری و اندازه‌گیری رواناب قرار داده شد. در مدت پروژه 95 بارش رخ‌ داده که 35 بارش بالاتر از ده میلی‌متر که رواناب ایجاد می‌کرد اندازه‌گیری شدند. نتایج این تحقیق نشان داد که میانگین رواناب سالانه به ترتیب برای سامانه‌های مرتع، زمین تمیز شده و عایق عبارتند از 130،110 و 2044 لیتر و میانگین به ازای هر متر مربع در سال به ترتیب 6، 8 و 136 لیتر آب می‌توان جمع‌آوری نمود که نشان از کارایی بالای سامانه عایق جهت جمع‌آوری آب باران و تأمین نیاز آبی بادام به ‌منظور توسعه باغات بادام دیم در اراضی شیب‌دار است.