گرم شدن اقلیم کره زمین می‌تواند به طور قابل توجهی چرخه آب و الگوی بارشی را در زمین تغییر دهد. مدل‌های اقلیمی ابزارهای اولیه برای پیش‌نگری تغییرات بارش و ارزیابی اثرات تغییر اقلیم در زمینه‌های مختلف هستند. هدف از مطالعه حاضر، ارزیابی قابلیت شبیه‌سازی مدل‌های CMIP6و CMIP5و ارائه توانمندی هر یک از مدل‌های اقلیمی مورد استفاده در برآورد بارش کشور ایران است. بر این اساس، عملکرد بارش شبیه‌سازی شده توسط 30 مدل اقلیمی از CMIP6و CMIP5به همراه همادی چند مدل آن‌ها برای ایران با توجه به داده‌های مشاهداتی مورد ارزیابی قرار گرفت. هدف از پژوهش حاضر که مطالعه‌ای در راستای ارزیابی عملکرد مدل‌های CMIP5و CMIP6برای کل کشور ایران است، آنست که پس از اصلاح اریب مقادیر بارش شبیه‌سازی شده توسط مدل‌های اقلیمی به روش نگاشت چندکی، عملکرد هر یک از GCMها با استفاده از دیاگرام تیلور (شامل میزان همبستگی، انحراف معیار، انحراف جذر میانگین مربعات) و معیار TSSمورد ارزیابی قرار دهد.در ادامه، الگوی مکانی و زمانی بارش شبیه‌سازی شده در ایران توسط مدل‌های CMIP6و CMIP5با معیار اریب نسبی مقایسه شدند. نتایج حاصل از ارائه دیاگرام تیلور و معیار TSSنشان می‌دهند که؛ هرچند عمده مدل‌های CMIP5انحراف معیار نزدیک‌تری به داده مشاهداتی نسبت به مدل‌های CMIP6دارند اما، به صورت کلی عمده مدل‌های CMIP6نسبت به مدل‌های CMIP5از عملکرد بهتری برای شبیه‌سازی بارش ایران برخوردارند. همچنین، همادی چند مدلی هر دو نسل از CMIPهاعملکرد بهتری نسبت به مدل‌های منفرد داشته و CMIP6-MMEنسبت به CMIP5-MMEاز عملکرد مطلوب‌تری برخوردار است.از نظر ویژگی‌های تغییرات مکانی و زمانی، بین مقادیر بارش مشاهداتی و شبیه‌سازی شده توسط مدل‌های CMIP5و CMIP6اریب نسبی وجود داشته و میزان اریب نسبی CMIP6-MMEکمتر از CMIP6-MMEاست.نتایج حاصل از مطالعه فعلی می‌تواند به عنوان پژوهش علمی برای مطالعات پیش‌بینی‌های چرخه هیدرولوژیکی آینده در ایران و شرایط شکننده امنیت آب و اقلیم در منطقه غرب آسیا کمک کننده باشد.
تکمیل و ارسال فرم تعارض منافع نویسنده گرامی ، پس از ارسال مقاله ، جهت دریافت فرم، لطفا بر روی کلمه فرم تعارض منافع کلیک نمایید و پس از تکمیل، در فایل های پیوست مقاله قرار دهید.
