اســتادیار پژوهشی، بخش حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشــاورزی و منابع طبیعی استان سمنان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، سمنان، ایران، e.yousefi.m@gmail.com
چکیده: (1005 مشاهده)
کمبود منابع آب سطحی سبب برداشت بی رویه از آب زیرزمینی در بسیاری از نقاط جهان و افت شدید سطح سفره های آب زیرزمینی شده است و بررسی تغییرات منابع آب زیرزمینی در برنامه ریزی و مدیریت پایدار منابع آب هر منطقه از اهمیت فراوانی برخوردار است. هدف از این پژوهش، بررسی روندتغییرات افت سطح آب زیرزمینی دشت قروه-دهگلان که یکی از مهم ترین و بزرگ ترین دشت های استان است، است. به‌منظور انجام این پژوهش، آمار 104 حلقه چاه مشاهده ای در طی سه دوره زمانی (87-80، 92-87 و 97-92) مورد بررسی قرار گرفت. در ابتدا دادههای آماری جمعآوری و پس از ورود داده ها به سیستم اطلاعات جغرافیایی با روش درون یابی، نقشه های خطوط هم عمق، هم تراز و پهنه بندی تغییرات افت سطح آب زیرزمینی تهیه شد. آبن مود معرف آبخوان به منظور بررسی تغییرات درازمدت و نوسـانات سطح آب زیرزمینی نیز در محیط نرم افزاری Excel ترسیم شدند. نتایج به دست آمده از نقشه های هم پهنه افت، نشان داد که بیش ترین سطح آب زیرزمینی در دوره زمانی سوم (1392-1397) در بخش جنوبی آبخوان بهاندازه 3/7 متر، در دوره زمانی دوم (1392-1387) در بخش مرکزی آبخوان بهاندازه 7/5 متر و در دوره زمانی اول (1387-1380) در بخش های شمالی و میانی بهاندازه 3/3 متر افت پیداکرده است. هیدروگراف های تراز آب زیرزمینی نشان می دهند که در طی در مدت 20 سال افت سطح آب در دشت قروه 8/13 متر است که به‌طور متوسط هرسال 7/0 متر سطح آب افت کرده است. نتایج حاصل از تغییرات حجم مخزن نشان داد کسری حجم مخزن آبرفتی معادل 2/56 میلیون مترمکعب است هم‌چنین، پایش زمانی خشک‌سالی منابع آب زیرزمینی دشت قروه-دهگلان با استفاده از شاخص منابع آب زیرزمینی (GRI) در طول دوره آماری بیست ساله روندی نزولی به سمت خشک‌سالی دارد و توصیه می‌شود جهت جلوگیری از ادامه روند کاهش حجم مخزن نسبت به پیشنهاد ممنوعیت و یا تمدید آن اقدام کاملی از طرف سازمان آب منطقه ای کردستان صورت پذیرد.
Yousefi Mobarhan E, Zandifar S. Zoning of changes in the decreasing groundwater table and temporal monitoring of drought in the Ghorove-Dehgolan plain. Journal of Rainwater Catchment Systems 2023; 11 (1) : 2 URL: http://jircsa.ir/article-1-498-fa.html
یوسفی مبرهن ابراهیم، زندی فر سمیرا. پهنه‌بندی تغییرات افت سطح آب زیرزمینی و پایش زمانی خشک‌سالی در دشت قروه-دهگلان. سامانه‌هاي سطوح آبگير باران. 1402; 11 (1) :17-35
تکمیل و ارسال فرم تعارض منافع نویسنده گرامی ، پس از ارسال مقاله ، جهت دریافت فرم، لطفا بر روی کلمه فرم تعارض منافع کلیک نمایید و پس از تکمیل، در فایل های پیوست مقاله قرار دهید.
