خدمات زیستبوم پایه و اساس رفاه انسان و معیشت جوامع روستایی بهویژه جوامع فقیر تلقی میشوند. استحصال آب باران میتواند فراهمکننده فرصتی جهت بهبود تولید زیستبوم، معیشت، اقتصاد و رفاه جامعه باشد. همچنین میتواند موجب همافزایی بین مدیریت سرزمین و رفاه جامعه شود، بهویژه در مواردی که استحصال آب باران به کمک کشاورزی دیم آمده، یا به مدیریت حوزه آبخیز کمک میکند و یا در تأمین آب مورد نیاز مناطق شهری و روستایی مورد استفاده قرار میگیرد. سامانههای استحصال آب باران بهویژه در کشور ما اغلب در طرحهای مدیریت منابع آب مورد غفلت قرار گرفته و آب مورد نیاز فقط از منابع آب سطحی یا زیرزمینی تأمین میشود. بنابراین باید به این فنآوری بهعنوان فرصتی برای مدیریت بهتر منابع آب نگریست. استفاده از این سامانهها با اندک میزان سرمایهگذاری برای یک مدت کوتاه 5 تا 10 سال، میتواند منجر به بهبود و افزایش قابلیت اعتماد سیستم در تأمین آب، افزایش تولیدات کشاورزی و پایداری خدمات زیستبوم شود. همچنین بهعنوان یک راهکار سازگار در مناطقی که توزیع بارش دارای تغییرپذیری و نوسان بالایی است مورد استفاده است. با توجه به سناریوهای آینده تغییر اقلیم، افزایش نوسانات بارشی، تبخیر بیشتر، رشد جمعیت و بهتبع آن، افزایش تقاضا برای خدمات زیستبوم، بهویژه آب، ناگزیر خواهد بود. بنابراین استحصال آب یک اقدام کلیدی در جهت سازگاری با تغییر اقلیم و کاهش آسیبپذیری جامعه از نوسانات اقلیمی تلقی میشود. ضمن اینکه علاوه بر افزایش دانش عمومی نسبت به عملکرد اکوسیستمی این سامانهها نسبت به ممیزی، ارزیابی و کاربست دانش بومی استحصال آب باران در کشور باید قدمهای اساسی را برداشت.
Memarian H, Tajbakhsh S M. Role of rainwater harvesting for improving the human well-being and ecosystem services. Journal of Rainwater Catchment Systems 2023; 10 (4) : 2 URL: http://jircsa.ir/article-1-482-fa.html
معماریان هادی، تاجبخش سیدمحمد. نقش استحصال آب باران در بهبود رفاه جامعه و خدمات زیست بوم. سامانههاي سطوح آبگير باران. 1401; 10 (4) :13-28
تکمیل و ارسال فرم تعارض منافع نویسنده گرامی ، پس از ارسال مقاله ، جهت دریافت فرم، لطفا بر روی کلمه فرم تعارض منافع کلیک نمایید و پس از تکمیل، در فایل های پیوست مقاله قرار دهید.