دانشیار، گروه مرتع و آبخیزداری و عضو گروه پژوهشی خشکسالی و تغییر اقلیم، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران، rostampour@birjand.ac.ir
چکیده: (183 مشاهده)
پایه و اساس نتایج پژوهش‌های گیاهی، نمونه‌برداری و تعیین تعداد و ابعاد پلات متناسب است. این پژوهش به‌منظور تعیین اندازه و تعداد پلات بهینه برای پایش پوشش گیاهی و ارزیابی تنوع زیستی در بخشی از مراتع پروژه پخش سیلاب دشت بیرجند در بهار سال 1403 انجام شد. در این پژوهش، پلات‌هایی با اندازه‌های 1، 2، 3، 4، 5 و 6 مترمربع با تعداد یکسان (هر کدام 30 پلات) در طول پنج ترانسکت 100متری برای تعیین ابعاد پلات مستقر شد. زمان لازم برای اندازه‌گیری تراکم برای هر کدام از اندازه‌های مختلف پلات یادداشت شد و بر اساس روش ویگرت و محاسبه واریانس نسبی و هزینه نسبی، اندازه پلات مناسب برای پوشش گیاهی عرصه پخش سیلاب تعیین شد. پس از تعیین اندازه پلات مناسب، تعداد 10، 20، 30، 40، 50 و 60 پلات در طول شش ترانسکت 100 متری مستقر شد و در داخل آن‌ها تراکم، درصد پوشش گیاهی و شاخص‌های تنوع زیستی تعیین شد. علاوه‌براین، تعداد پلات لازم نیز به روش ترسیمی و کوکران محاسبه شد. کلیه تجزیه و تحلیل‌های آماری در در محیط R و نرم‌افزار PAST انجام شد. نتایج روش ویگرت و ضریب تغییرات (CV) نتایج نشان می‌دهد که اندازه پلات 4 متر مربع بیش‌ترین دقت را در اندازه‌گیری درصد پوشش گیاهی در منطقه مورد مطالعه دارد. به‌طورکلی با توجه به فرم رویشی غالب منطقه و هم‌چنین برای جلوگیری از هدررفت زمان و کاهش هزینه تعداد 35 پلات 4 مترمربعی برای بررسی خصوصیات کمی پوشش گیاهی در منطقه پخش سیلاب کافی است. هم‌چنین برای محاسبه شاخص‌های تنوع زیستی در منطقه پخش سیلاب، 90 پلات 6 مترمربعی لازم است. نتایج روش‌های ترسیمی (منحنی جزء نادر و منحنی درجه‌بندی تنوع) و آزمون ناپارامتری جایگشت نشان داد تراکم و شاخص‌های تنوع و غالبیت گونه‌ای تحت تاثیر شدت نمونه‌برداری قرار می‌گیرند.
Rostampour M, Mirmiran2 S M, Yari R. Determining the optimal plot size and sample size for vegetation monitoring and biodiversity assessment in the Birjand flood spreading area. Journal of Rainwater Catchment Systems 2025; 13 (1) : 2 URL: http://jircsa.ir/article-1-567-fa.html
رستم‌پور مسلم، میرمیران سیده محبوبه، یاری رضا. تعیین اندازه و تعداد پلات بهینه برای پایش پوشش گیاهی و ارزیابی تنوع زیستی در منطقه پخش سیلاب بیرجند. سامانه‌هاي سطوح آبگير باران. 1404; 13 (1) :17-34
تکمیل و ارسال فرم تعارض منافع نویسنده گرامی ، پس از ارسال مقاله ، جهت دریافت فرم، لطفا بر روی کلمه فرم تعارض منافع کلیک نمایید و پس از تکمیل، در فایل های پیوست مقاله قرار دهید.
