دانشیار، گروه آبخیزداری، دانشکده علوم کشاورزی و منابع طبیعی گنبد کاووس، گنبد کاووس، ایران، Heshmatpoura@gmail.com
چکیده: (327 مشاهده)
وقوع سیلاب‌های ادواری موجب اثرات مخرب و تلفات جانی و مالی ناشی از آن در اکثر نقاط کشور در حال افزایش است. در این راستا، شناسایی مناطق مولد سیل در حوزه‌های آبخیز و اولویت‌بندی زیرحوزه‌های آبخیز به‌منظور اجرای طرح‌های آبخیزداری به‌عنوان یک اقدام پیشگیرانه سیلاب از راهکارهای موثر باشد. در این مطالعه، ابتدا با تلفیق GISو مدل‌سازی هیدرولوژیکی HEC-HMS میزان مشارکت حوزه‌های آبخیز در تولید سیل خروجی کل حوزه بر اساس دوره برگشت 50 ساله تعیین شده است. سپس سه زیرحوزه آبخیز منطقه مورد مطالعه به 18 واحد کاری تقسیم شد، با استفاده از مدل SCS و روش تکرار حذف انفرادی زیرحوزه‌های آبخیز و شاخص ویژه سیلاب، زیرحوزه‌های آبخیز و واحدهای کاری حوزه آبخیز مورد مطالعه از نظر اجرای عملیات آبخیزداری اولویت‌بندی شد. یافته‌ها نشان داد که واحد کاری 10، 14 و 16 با تولید دبی اوج 9/647 متر مکعب بر ثانیه در زیرحوزه آبخیز CH3، واحد کاری 7 با تولید دبی اوج 9/80 مترمکعب برثانیه در زیرحوزه آبخیز CH2 و واحد کاری 3 و 5 با تولید دبی اوج 7/64 مترمکعب برثانیه در زیرحوزه آبخیز CH1 به‌ترتیب با شرایط بحرانی‌تر و اولویت بالاتری در انجام عملیات کنترلی و حفاظتی قرار دارند. نتایج به‌دست آمده از این مطالعه، توانایی افزایش دقت و تسریع در انتخاب مکان مناسب و کاهش هزینه‌ها برای مدیران بخش‌های اجرایی به همراه خواهد داشت. هم‌چنین تقویت پوشش گیاهی و به‌کارگیری روش‌های سنتی هم‌چون احداث آب‌بندان در مناطق بحرانی‌تر پیشنهاد می‌شود.
Hoseinie S S, Heshmatpour A, Ruohani H, Farazjoo H. Prioritizing watershed management practices based on hydrological factors in Chehelchay Watershed. Journal of Rainwater Catchment Systems 2025; 13 (1) : 4 URL: http://jircsa.ir/article-1-568-fa.html
حسینیه سعیده سادات، حشمت‌پور علی، روحانی حامد، فرازجو حسن. اولویت‌بندی عملیات آبخیزداری براساس عوامل هیدرولوژیکی در حوزه آبخیز چهل‌چای. سامانه‌هاي سطوح آبگير باران. 1404; 13 (1) :49-66
تکمیل و ارسال فرم تعارض منافع نویسنده گرامی ، پس از ارسال مقاله ، جهت دریافت فرم، لطفا بر روی کلمه فرم تعارض منافع کلیک نمایید و پس از تکمیل، در فایل های پیوست مقاله قرار دهید.
