استادیار، گروه مهندسی و مدیریت آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران، hmianabadi@modares.ac.ir
چکیده: (253 مشاهده)
مدل‌های اقلیمی ابزارهای اولیه برای پیش‌نگری تغییرات بارش و ارزیابی اثرات تغییر اقلیم در زمینه‌های مختلف هستند. هدف از مطالعه حاضر، ارزیابی قابلیت شبیه‌سازی مدل‌های CMIP6و CMIP5و ارائه توانمندی هر یک از مدل‌های اقلیمی مورد استفاده در برآورد بارش کشور ایران است. بر این اساس، عملکرد بارش شبیه‌سازی شده توسط 30 مدل اقلیمی از CMIP6و CMIP5به همراه همادی چند مدل آن‌ها برای ایران با توجه به داده‌های مشاهداتی مورد ارزیابی قرار گرفت. هدف از این پژوهش که مطالعه‌ای در راستای ارزیابی عملکرد مدل‌های CMIP5و CMIP6برای کل کشور ایران است، آنست که پس از اصلاح اریب مقادیر بارش شبیه‌سازی شده توسط مدل‌های اقلیمی به روش نگاشت چندکی، عملکرد هر یک از GCMها با استفاده از دیاگرام تیلور (شامل میزان همبستگی، انحراف معیار، انحراف جذر میانگین مربعات) و معیار TSSمورد ارزیابی قرار دهد.در ادامه، الگوی مکانی و زمانی بارش شبیه‌سازی شده در ایران توسط مدل‌های CMIP6و CMIP5با معیار اریب نسبی مقایسه شدند. نتایج حاصل از ارائه دیاگرام تیلور و معیار TSSنشان دادند که؛ هرچند عمده مدل‌های CMIP5انحراف معیار نزدیک‌تری به داده مشاهداتی نسبت به مدل‌های CMIP6دارند اما، به صورت کلی عمده مدل‌های CMIP6نسبت به مدل‌های CMIP5از عملکرد بهتری برای شبیه‌سازی بارش ایران برخوردارند. از نظر ویژگی‌های تغییرات مکانی و زمانی، بین مقادیر بارش مشاهداتی و شبیه‌سازی شده توسط مدل‌های CMIP5و CMIP6اریب نسبی وجود داشته و میزان اریب نسبی CMIP6-MMEکم‌تر از CMIP6-MMEاست.با ارزیابی تغییرات بارش شبیه‌سازی شده می‌توان چنین استدلال کرد که؛ در کنار CMIP5-MME وCMIP6-MME مدل‌هایی همچون، BCC-CSM1-1-m، CMCC-CM، MPI-ESM-LR و MPI-ESM-MRاز CMIP5و مدل‌هایی از جمله BCC-CSM2-MR، MPI-ESM1-2-HRو MPI-ESM1-2-MRاز CMIP6نسبت به سایر مدل‌ها قابلیت بالایی برای شبیه‌سازی بارش ایران دارند.
Nemati Shishehgaran N, Babaeian F, Mianabadi H. Evaluation and comparison of CMIP5 and CMIP6 models in estimating precipitation in Iran. Journal of Rainwater Catchment Systems 2025; 13 (1) : 6 URL: http://jircsa.ir/article-1-573-fa.html
نعمتی شیشه گران نیما، بابائیان فریبا، میان آبادی حجت. ارزیابی و مقایسه مدل‌های CMIP5 و CMIP6 در برآورد بارش ایران. سامانه‌هاي سطوح آبگير باران. 1404; 13 (1) :85-102
تکمیل و ارسال فرم تعارض منافع نویسنده گرامی ، پس از ارسال مقاله ، جهت دریافت فرم، لطفا بر روی کلمه فرم تعارض منافع کلیک نمایید و پس از تکمیل، در فایل های پیوست مقاله قرار دهید.
